Mirjam van Laarhoven - Senior Design Strategist

Duurzaamheid startte voor Mirjam in de klusschuur van haar vader, een schuur vol ‘oude’ materialen, tools en onderdelen. Nadrukkelijk geen rotzooi! Bij Philips ontdekte ze dankzij haar manager het “gouden systeem” van de circulaire economie en was ze om.

Waarom en hoe is Philips aan circulair begonnen?

Lang geleden zag Philips al een markt in tweedehands grote medische apparaten en vandaar dat we een lijn gerenoveerde MRI- en CT-scanners hebben gelanceerd. Deze scanners zijn destijds niet circulair ontworpen, maar voldoen wel aan een aantal randvoorwaarden voor een succesvol circulair businessmodel: het zijn apparaten met een hoge aanschafprijs én hoge financiële (rest)waarde, we weten waar ze fysiek staan en de groep mensen die je moet overtuigen om voor gerenoveerd te kiezen is relatief beperkt.

De uitdaging is om de scanners zelf ook meer en meer circulair te ontwerpen: juist dan kan tegemoetgekomen worden aan de vraag naar het beste van het beste omdat een apparaat makkelijk te repareren en updaten is. Daar kan je als ontwerper op eigen initiatief al mee beginnen, maar in en met een groot bedrijf maak je meer impact wanneer circulairiteit in de processen en systemen opgenomen is.

Van grote positieve invloed op circulair zijn de doelstellingen van de CEO van Philips: vanaf 2020 kopen we alle grote Philipssystemen die aan Philips worden aangeboden terug en moet 15% van alle omzet uit circulaire proposities komen. Deze doelstelling is één van de doelstellingen binnen het ‘Healthy People, Sustainable Planet Programma’ van Philips. Dat heeft als direct gevolg dat iedereen met circulair te maken krijgt, niet alleen de voorlopers en enthousiastelingen. En de tijdsgeest helpt mee: zowel klanten als werknemers verwachten dit vandaag de dag van een bedrijf.

Wat is voor jou circulair ontwerpen?

Voor mij is dat het ontwerpen van proposities waarin materialen zo lang en zo hoogwaardig mogelijk gebruikt worden. In het ontwerp van een product wordt dan al rekening gehouden met het feit dat het product meerdere keren gebruikt zal worden: het wordt ontworpen om te worden teruggenomen, opnieuw ingezet en gerecycled.

““Waarom leveren we een scanner met een bepaalde garantietermijn? Waarom niet met onbeperkte garantie?””

Voor mij is circulair ontwerpen met name logisch voordenken en iets ontwikkelen dat goed is voor de gebruiker én voor de planeet. Philips heeft een interne ‘Circular Design Training’ ontwikkeld waarmee het bewustzijn en een gevoel van verantwoordelijkheid wordt aangewakkerd. Zo gaan ontwerpers vanzelf circulaire beslissingen nemen in het ontwerpproces.

Welke rol en verantwoordelijkheid heeft de ontwerper?

““Een circulaire propositie is goed voor de planeet, de gebruiker én voor Philips.””

Een ontwerper moet zijn vrijheid om duurzame keuzes te maken benutten én uitleggen. Kies bijvoorbeeld voor 100% monomaterialen en het gebruik van één soort schroeven en vertel waarom je hiervoor kiest, neem je collega’s in de hele keten mee in je verhaal, inspireer ze én leer ze anders denken en doen. De ontwerper is bij uitstek de persoon die de ruimte heeft om verder te kijken dan bijvoorbeeld een marketeer en een klant. Hij/zij heeft daarom ook de verantwoordelijkheid om op zoek te gaan naar voorbeeldproposities en die te vertalen naar eigen ontwerpen én de verantwoordelijkheid om vragen te stellen: “Waarom leveren we een scanner met een bepaalde garantietermijn? Waarom niet met onbeperkte garantie?”

Welke circulaire design principes zetten jullie in en hoe zijn jullie tot deze keuze gekomen?

We maken geregeld gebruik van afstudeerders van technische universiteiten en een van de projecten heeft geleid tot een circulaire beslisboom. Onder andere deze beslisboom heeft uiteindelijk geleid tot acht circulaire businessmodellen en acht circular ready designstrategieën die momenteel door middel van trainingen worden uitgerold binnen Philips en binnenkort verplicht worden om in te zetten. Bij een bepaald businessmodel past de ene ontwerpstrategie beter dan de andere. Onze beslistabel helpt ontwerpers te kiezen voor de juiste strategieën. Voor het opnieuw inzetten van goederen die binnen de garantietermijn retour zijn gekomen, is het bijvoorbeeld belangrijk dat de producten goed schoon te maken zijn waar dat voor software proposities of recycling niet van belang is.