Inwoners - E-waste


Elektronica is de snelst groeiende bron van afval in de EU. We gooien jaarlijks grote hoeveelheid koelkasten, laptops, tv’s, stofzuigers en mobieltjes weg. In 2019 was dat in Nederland gemiddeld 21,6 kilo per persoon. Wereldwijd lag dat gemiddelde op 7 kilo. Wij zijn dus wereldkampioen apparaten weggooien. Naar verwachting gooien we in 2030 wereldwijd 74 miljoen ton elektronica weg. De schade van e-waste voor het milieu is enorm en verschillende grondstoffen die nodig zijn om nieuwe elektronica te produceren, zoals goud, koper en indium raken op. Met meer dan 100 elektrische apparaten in een gemiddeld huishouden, is er dus voldoende mogelijkheid om met inwoners flinke stappen te zetten richting een circulaire economie.

Inwoners zouden de meeste impact maken op dit onderwerp als zij:
● Geen nieuwe apparaten meer kopen als dat niet echt nodig is.
● Meer tweedehands elektronica zouden kopen.
● Huishoudelijke apparaten en elektrisch gereedschap zouden delen, lenen of ruilen.
● Oude apparaten repareren.
● Tweedehands apparaten aanbieden op Marktplaats of aan kringloopwinkels.
● Apparaten die stuk zijn inleveren bij de milieustraat, in de winkel bij de aanschaf van een nieuw apparaat of bij supermarkten of bouwmarkten

HOE HELP JE INWONERS E-WASTE TE VOORKOMEN?


1 Stimuleer inwoners om hun apparaten te repareren

De gemeente Apeldoorn maakt het haar inwoners makkelijk en laagdrempelig om te repareren met het platform Heel Apeldoorn Repareert . De gemeente heeft de reparatieapp Repair Connects ontwikkeld. De app koppelt inwoners met een kapot apparaat aan repair café's en vrijwillige reparateurs in de stad. Ook krijg je tips hoe je zelf je apparaten kunt repareren. In een half jaar zijn er bijna 2500 apparaten gerepareerd en zitten aan het platform ruim 330 actieve reparateurs (inwoners) verbonden. Hoe dit project is opgezet lees je in dit interview met Kai Stam.

Heb je als gemeente niet de middelen om net als Apeldoorn een eigen platform op te richten dan zijn er bestaan platforms die je ook bij inwoners onder de aandacht kunt brengen:

- Met dit stappenplan en deze podcast helpt Milieu Centraal inwoners te bepalen wat zij met hun kapotte apparaat kunnen doen.

- Het platform iFixit helpt iedereen in Nederland zelf te repareren.

- Jafix biedt reparatiehandleidingen en koppelt mensen die iets kunnen repareren aan mensen die iets willen repareren.

- Er zijn in verschillende gemeenten inmiddels repair cafe’s waar inwoners terecht kunnen bij vrijwilligers die apparaten proberen te maken.

Ook in onze buurlanden zetten verschillende steden zich in om inwoners meer te laten repareren, zoals in Leuven, Brussel en Bath.

Daarnaast is er een nieuwe wet in de maak : het recht op reparatie. De bedoeling van deze wetgeving is dat het aantrekkelijker en goedkoper wordt om producten weer te repareren. Dit recht op reparatie is een belangrijke stap richting het realiseren van een circulaire economie.


2 Stimuleer delen en ruilen

Maak inwoners bekend met platforms als Peerby en Ruilen.nl die vraag en aanbod bij elkaar brengen. Maar ook op algemene ‘buurtapps’ zoals NextDoor kunnen inwoners met deel- en leenverzoeken terecht.

Milieu Centraal heeft een toolkit voor gemeenten gemaakt die je helpt om een ‘digitale buurtschuur’ op te zetten in jouw gemeente. Je vindt hier een handleiding met stappenplan en diverse ommunicatiemiddelen. De middelen zijn ontwikkeld voor de pilot ‘Blijdorp DeeltHet’ en kunnen aangepast worden voor jouw gemeente.


3 Stimuleer inwoners om gebruikte apparaten weer te verkopen

Het platform Wat is mijn apparaat waard helpt consumenten inzicht te krijgen en hoeveel ongebruikte apparaten ze in huis hebben en hoe ze deze het beste kunnen repareren, verkopen of recyclen. Stimuleer Inwoners apparaten te verkopen op Marktplaats of naar kringloopwinkels te brengen.



4 Help inwoners van hun oude apparaten af

Een populaire inzamelingsactie van elektrische apparaten waar 100 gemeenten met hun scholen aan mee doen, is de e-wasterace. Elektrische apparaten worden bij inwoners thuis opgehaald door schoolkinderen en opgeknapt of gerecycled.


5 Bevorder de bedrijvigheid rondom e-waste.

Door inzameling, reparatie, verkoop en recycling van elektrische apparaten met meerdere partijen samen te doen, vergroot je de impact die je kan maken. In de gemeente Apeldoorn is in 2021 de eerste E-novation hub van Nederland geopend. In deze E-novation hub gaan partners uit het onderwijs, bedrijfsleven en de gemeente Apeldoorn in de Cleantech Regio hun krachten bundelen om ingezamelde elektronica beter te kunnen repareren en weer opniew inzetten. Hoe deze hub is ontstaan lees je in het interview Met Richard Buitenhuis onderaan deze pagina.


Voorbeeld doelstellingen:

★ “Per wijk maken we het makkelijk om elektronische apparaten met elkaar te delen in 2025.”
★ “Vanaf 2024 geven wij alle inwoners met een stadspas een budget om spullen te laten repareren.”
★ “Met onze afvalverwerker zijn afspraken gemaakt om meer ingezamelde apparaten of onderdelen daarvan te hergebruiken in 2024”
★ “In 2026 is 40% van de bewoners bereikt met campagnes om niet meer elektronische apparaten te kopen dan nodig, om elektronische apparaten te delen, om te letten op kwaliteit en reparatiemogelijkheden bij aankoop, om refurbished apparaten te kopen en om oude apparaten te reparen.”

Goed voorbeeld

Richard Buitenhuis

Een nieuw leven voor zoveel mogelijk afgedankte elektronische apparaten

Lees hier het interview met Richard >>

Wat is je verantwoordelijkheid als decentrale overheid in CE?

Hoe krijg je jouw organisatie en collega’s mee?

Hoe maak je CE meetbaar?

Hoe zorg je voor voldoende capaciteit en middelen?

Wat als de circulaire oplossing duurder wordt dan de lineaire?

Bekijk hier alle antwoorden >>

Deel Met Je Collega’s

 
 
 
 

Verder lezen en verdiepen


Lees in het tijdschrift De Verschilmakers zeven circulaire praktijkverhalen van baanbrekende ambtenaren bij gemeenten, provincies en waterschappen. Deze verhalen zitten bomvol concrete tips om morgen mee aan de slag te gaan.

In deze zes podcasts gaan wij met experts in gesprek over hoe Nederland er in 2030 en 2050 uit komt te zien op het gebied van bouw, landbouw, infrastructuur, bedrijven, consumenten en afval.

In de volgende edities over Inwoners komen de volgende onderwerpen aan bod:

  • Textiel

  • Voeding

  • Verbouwingen

  • Mobiliteit



Ben je nog niet aangemeld voor dit kennisnetwerk?
Meld je dan hier aan en vertel het door aan je collega’s!


 
 

Lees ook over de andere thema’s

 

Een initiatief van:

In samenwerking met: