a. Het team telt. Zorg dat je een goed team samenstelt met verschillende experts. Bijvoorbeeld een duurzaamheidsadviseur, financieel adviseur, bouwkundige, installatie adviseur, constructeur, architect en beheers adviseur. Zorg dat ze allemaal gemotiveerd zijn om zo optimaal mogelijke circulaire oplossingen toe te passen.

b. Laat je helpen. Zet een CE expert in bij de ontwikkeling en aanbesteding. De inzet van zo’n expert is vaak een fractie van de hele begroting en kan soms zelfs tot een gunstigere businesscase leiden.

c. Durf te vragen. Besef: marktpartijen willen en kunnen circulair. Schrijf niet op detailniveau voor wat je wil hebben, maar laat weten wat je duurzame ambities zijn en vraag marktpartijen naar creatieve en innovatieve oplossingen. Blijf hen kritisch bevragen, ook tijdens de realisatie van een project.

d. Werk samen. Trek als decentrale overheden samen op in je circulaire bouwambities. Samenwerken staat ook centraal in het handboek ‘Bouwen voor de toekomst’ van de NMU. De provincie Utrecht, gemeente Utrecht, gemeente Amersfoort en waterschappen waren bij de totstandkoming betrokken.

e. Begin op tijd. Zorg dat circulariteit vanaf het prille begin meegenomen wordt. Circulaire bouwprojecten kosten vaak meer tijd. Maak ruimte om nieuwe dingen uit te denken.

f. Reken slim. Circulair bouwen hoeft niet meer geld te kosten. Werk bijvoorbeeld met Total cost of ownership of milieukosten indicatoren (MKI’s) en laat partners gebruik maken van fiscale voordelen.

g. Bestuur meenemen. Het is geen voorwaarde om circulair in nieuwbouw toe te passen, maar het kan helpen om bestuurlijk concrete bouwdoelen te laten vaststellen zoals: Vanaf 2024 bevatten alle bouwopdrachten circulaire prestatie- eisen.

3 Pak je rol!

Je kan op veel verschillende manieren met circulaire bouw starten. Bepaal welke rol je kan spelen in circulaire bouwprojecten:

Initiator → De provincie Noord-Brabant is aanjager van circulaire bouw in de regio. Zij zijn initiator en mede-ondertekenaar van manifest ‘Brabantse Aanpak Circulair Bouwen’ waarmee zij bouwpartijen verbinden en versnellen de transitie in te gaan.

Adviseren → De provincie Gelderland heeft drie actiegerichte handreikingen gemaakt waarmee zij gemeenten, woningcorporaties en ontwikkelaars adviseren hoe zij de transitie naar circulaire woonconcepten kunnen versnellen.

(Mee)financieren → De bouw van circulaire sociale huurwoningen in de gemeente Enschede werd gesubsidieerd mede door de provincie Overijssel. Leuk detail: bij de vergunningverlening was nog onduidelijk welke tweedehands materialen tijdens de bouw beschikbaar zouden zijn, de gemeente wist dus nog niet hoe de gevel er precies uit zou komen te zien.

Samenwerken met innovatieve marktpartijen→ Als je het anders wil doen, kies dan voor een andere samenwerking met nieuwe marktpartijen, zoals innovatieve circulaire bouwers. Ze werkte de gemeente Noordoostpolder samen met Startblock die in een paar weken 16 circulaire starterswoningen bouwde. In Friesland ondertekenden diverse gemeenten, woningcorporaties en bedrijven uit de bouwsector in maart van dit jaar het ‘Biobased Isolatiepact’ met als doel gezamenlijk circulaire, biobased bouw te versnellen.

Inkopen →De gemeente Nieuwkoop heeft met de huisvesting van de buitendienst een voorbeeld neergezet voor duurzaam beheer van de openbare ruimte. Meer voorbeelden vind je hier. Dit stappenplan voor circulair inkopen voor B&U-bouw helpt je ook op weg.

Stimuleren → Hoewel de invloed op je eigen bouwwerken het grootst is, kun je van alles doen om circulaire nieuwbouw ook te stimuleren bij partijen in je regio en zelfs bij particuliere bouw. Meer daarover in de volgende editie.

Kennis aanbieden → Verschillende decentrale overheden zijn kennisnetwerken aan het opzetten om samen met de koplopers leertrajecten te ontwikkeld voor lokale bouwpartijen. De organisatie Cirkelstad biedt lokale leernetwerken aan voor bouwpartijen.

★ “Alle bouwopdrachten bevatten circulaire prestatie-eisen in 2025”
★ “We vragen alle partijen waarmee we samenwerken in nieuwbouw een MPG van 0,5 te hanteren vanaf 2023”
★ “Alle gebouwen in ons eigen beheer worden vanaf 2024 zoveel mogelijk gemaakt van biobased en secundaire materialen. De onderdelen van de panden zijn losmaakbaar en hebben een grondstoffenpaspoort”