Straatstenen opslaan en hergebruiken: hoe doe je het en wat levert het op?
Het artikel samengevat:
Impact: 55% minder materiaalkosten en 10 kilo CO₂ minder per m² bestrating bij hergebruik.
Wat kun je doen? Maak hergebruik van straatstenen de norm en start (of deel) een eenvoudig regionaal depot om straatmateriaal op te slaan.
Wat doen anderen? Veel gemeenten hergebruiken al straatstenen. Apeldoorn startte zelfs een aparte circulaire werf en online marktplaats voor herbruikbare materialen uit de openbare ruimte.
Sorteren, reinigen, registreren, opnieuw gebruiken
Tegels, klinkers en banken in je gemeente of provincie zijn een verborgen grondstoffenbron. Laat ze na straatopbreking niet afvoeren, maar reinigen en opslaan in een (lokaal) depot voor hergebruik. Zo verklein je de behoefte aan nieuwe materialen en houd je de aanleg- en onderhoudsbegroting van je gemeente beheersbaar. Bovendien creëer je extra (sociale) werkgelegenheid in sortering, reiniging en logistiek. Zo zet de gemeente Haarlemmermeer een leerbedrijf in op het circulaire materialendepot met mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt.
Hergebruik van straatonderdelen verloopt in 4 fases: uitsorteren → reinigen → registreren → herinzetten. Hierbij is het van belang dat je een goede kwaliteitscheck doet. Materiaal dat niet direct terug kan, sla je op in een depot of werf.
Wat levert dit op?
- Minder materiaalkosten. Amsterdam bespaart 55% materiaalkosten met gebruikte klinkers. Deze gaan naar een circulaire hub. Daar maken medewerkers ze schoon, een stapelrobot zet ze op pallets en elke pallet krijgt een QR-code met herkomst en kwaliteit. Zo zijn de klinkers goed te gebruiken in nieuwe projecten.
- Vermijden van 10 kg CO₂ per m² bestrating. Zo bespaarde Amsterdam 130 ton aan CO2-uitstoot door 80% hergebruik.
Dit kun je morgen al doen
1
Start een pilotproject.
Dit geeft je de mogelijkheid om te experimenteren met locaties waarbij je hergebruikte klinkers na selectie en schoonmaak weer terugplaatst.
2
Zoek een geschikt depot om gebruikte straatstenen op te slaan.
Utrecht kocht een terrein voor de opslag van tweedehands buitenmaterialen en klinkers.
3
Neem eisen voor hergebruik op in je bestek.
Met deze eisen weten aannemers wat ‘hergebruikwaardig’ is. Amsterdam werkt hiervoor met de Puccini-methode.
4
Zet een simpele registratie op voor het matchen van vraag en aanbod.
Dit kan via QR-codes, Excel, de gemeente-ERP of DuSpot. Amsterdam geeft elke pallet een QR-code met de geschiedenis van het materiaal: waar de stenen vandaan komen, wie ze heeft vervoerd en wanneer ze zijn aangekomen. Apeldoorn startte een aparte circulaire werf en online marktplaats voor deze herbruikbare materialen via de online matchingtool DuSpot.
5
Enthousiasmeer inwoners en collega’s.
Het gebruik van ‘tweedehands’ materialen levert in het begin misschien weerstand of twijfels op. Laat daarom goede voorbeelden zien. Neem ze mee naar het depot, waar ze geredde materialen kunnen bekijken en vakmensen uitleg geven over hun werk. Het circulair depot in Zuid-Beijerland van waterschap Hollandse Delta opende met een open dag.
Meer weten?
- Inspiratiegids circulaire bestrating – NPDW wegverharding
- Elementverharding hergebruiken: zo geef je het stokje goed door – Binnenlands bestuur
- Circulaire sierbestrating gemaakt van afval
- Lees meer over voorbeelden van herbruikbare straatstenen in het magazine ”Specifieke Uitkering Klimaatneutrale en Circulaire Infrastructuur” (SPUK).
Connect met de Verschilmakers community of deel circulaire voorbeelden op het Verschilmakersplein.
Doe mee