Circulariteit borgen via integraal opdracht-geverschap
Het artikel samengevat:
Deze tekst laat zien hoe je circulariteit kunt verankeren via integraal opdrachtgeverschap. Door vanaf het begin samen te werken met beleid, inkoop, uitvoering, beheer en juridisch advies. Je leest waarom dit belangrijk is, wat het oplevert en hoe je ermee aan de slag kunt binnen je organisatie. De voorbeelden en praktische stappen bieden houvast om circulaire ambities als opdrachtgever écht om te zetten in resultaat.
Samen circulair inkopen met integraal opdrachtgeverschap
Integraal opdrachtgeverschap betekent dat je projecten vanaf de start oppakt met een multidisciplinair team. Van inkoop en beleid (wat willen we bereiken?) tot ontwerp en uitvoering (wat is praktisch haalbaar?) en van beheer tot juridische zaken. Om circulaire doelen te behalen is integraal opdrachtgeverschap belangrijk – je voorkomt zo dat ambities sneuvelen tussen fases. Circulaire doelen horen niet alleen in beleidsnota’s, maar ook in inkoopuitvragen, uitvoering en beheer. Daar is mandaat en intern draagvlak voor nodig.
Wat levert het op?
- Meer kans op het behalen van circulaire en maatschappelijke doelen. Wanneer iedereen vanaf de start hetzelfde doel nastreeft, worden ambities vertaald naar meetbare eisen en concrete contractafspraken. Een inspirerend voorbeeld is het programma Amsterdam Circulair 2020-2025, waarin de gemeente haar circulaire ambities heeft uitgewerkt in duidelijke doelstellingen en toetsbare resultaten.
- Minder onnodige kosten en praktische problemen. Door keuzes in de inkoopfase goed af te stemmen met ontwerpers, uitvoerders en beheerders, voorkom je problemen in latere fases. Zo worden beleid, praktijk en uitvoering beter op elkaar afgestemd. In de Toolbox integrale aanpak openbare ruimte staat hierover: “Bij een integrale uitvoering worden (onderhouds)planningen op elkaar afgestemd, zodat zoveel mogelijk werk slim gecombineerd kan worden. Dat vraagt een accurate en transparante informatie-uitwisseling tussen verschillende partijen.”
- Realistische, juridisch houdbare en toekomstbestendige contracten. De gemeente Nieuwegein beschrijft dit in haar Omgevingsprogramma Circulaire Stad 2025-2028: “We maken circulaire en duurzame keuzes door heldere en haalbare eisen en uitgangspunten voor circulair en duurzaam bouwen op te nemen in alle aanbestedingen van gemeentelijk vastgoed.”
Met integraal opdrachtgeverschap wordt de vertaalslag van beleid naar uitvoering dus concreter, betrouwbaarder en effectiever.
Hoe kan je aan de slag?
1
Zorg voor een bestuurlijke opdracht en directie besluit
Zonder duidelijke opdracht en commitment van bestuur en directie blijft circulair inkopen vrijblijvend. Het vrijmaken van tijd, capaciteit en mandaat is cruciaal. De MRA- werkgroep Circulair inkopen en Opdrachtgeverschap ontwikkelde een 10-stappenplan dat organisaties helpt om dit draagvlak te creëren. In hoofdstuk 3 van de Roadmap lees je hoe je hiermee aan de slag kan gaan.
2
Gebruik een passende meetmethodiek
Meten is weten. Zodra de doelstellingen duidelijk zijn, helpt een meetmethodiek om inzicht te krijgen in de voortgang en impact. Ook hiervoor ontwikkelde de MRA-werkgroep een praktisch 10-stappenplan zodat je aan de slag kan gaan. Deze vind je in hoofdstuk 4 van de Roadmap. Meer informatie vind je op de themapagina over meetmethodieken.
3
Creër intern draagvlak.
Collega’s weten vaak niet wat circulair inkopen precies inhoudt of wat het betekent voor hun werk. Organiseer kennissessies, presenteer inspirerende voorbeelden of voer een stakeholderanalyse uit om belangen en kansen zichtbaar te maken. Op ikwilcirculairinkopen.nl vind je een 6-stappenplan en in hoofdstuk 2 van de publicatie ‘’Circulair inkopen in 8 stappen’’ vind je praktische tips om intern het gesprek te voeren. Op de themapagina Implementatie en Aanpak vind je aanvullende tools die je op weg helpen met monitoring, financiering, het narratief en het creeren van draagvlak en bewustwording.
4
Werk aan structurele integrale samenwerking
Echte impact ontstaat pas als alle afdelingen betrokken zijn. Sluit je aan bij het Manifest Maatschappelijk Verantwoord Opdrachtgeven en Inkopen (MVOI) van PIANOo. Hier vind je voorbeelden van bestaande MVI-actieplannen en hier vind je handvatten om je eigen actieplan voor circulair inkopen op te stellen. PIANOo ondersteunt bovendien met webinars, spreekuren en trainingen, zoals de sessie Opstellen van een actieplan MVOI.
Kortom
Integraal opdrachtgeverschap maakt het verschil tussen goede bedoelingen en tastbare resultaten. Door vanaf de start samen te werken over afdelingen heen, zorg je dat circulaire ambities worden omgezet in beleid, inkoop en uitvoering. Dat levert meer draagvlak, meer impact en een toekomstbestendige organisatie.
Meer weten?
- De 8 leidende principes voor circulair inkopen (Duurzaam Gebouwd)
- Leidraad circulair inkopen (Platformcb23)
Connect met de Verschilmakers community of deel circulaire voorbeelden op het Verschilmakersplein.
Doe mee