Hoe gebruik je de Milieukostenindicator (MKI) in GWW-aanbestedingen

De Milieukostenindicator (MKI)

De Milieukostenindicator (MKI) wordt hét instrument om milieu-impact in de grond-, weg- en waterbouw zichtbaar te maken. Binnen enkele jaren wordt het wettelijk verplicht om MKI-eisen en -criteria op te nemen in aanbestedingen, waardoor gemeenten en provincies nu al keuzes moeten maken. Praktijkervaringen, zoals bij Gooise Meren, laten zien dat sturen met de MKI niet alleen werkt, maar ook direct CO₂ bespaart en innovatie in de markt aanjaagt.

• De MKI (Milieukostenindicator) is een meetinstrument dat de milieu-impact van een materiaal, product of project uitdrukt in euro’s; een lagere waarde betekent lagere milieuimpact.
• Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat werkt aan een maatregelenpakket dat opdrachtgevers wettelijk verplicht om:
  • minimale milieuprestatie-eisen te stellen voor de meest impactvolle materialen in de GWW (zoals asfalt, beton, staal).
  • de MKI in te zetten als gunningscriterium bij aanbestedingen van grote GWW-projecten.
• Deze verplichtingen worden opgenomen in wetgeving met beoogde inwerkingtreding rond 2027. RAW-bestekken en de UAV-GC 2025 zullen aangepast worden om publieke opdrachtgevers in staat te stellen de MKI-eisen en gunningscriteria toe te passen. 


Hulpmiddelen en kennis

• Productbladen van Moederbestek bevatten minimale duurzaamheidseisen per product (maximale MKI-waarde, circulariteit).
• Een nieuw MKI-Expertisecentrum ondersteunt opdrachtgevers bij toepassing en kennisdeling.

Voorbeeld uit Gooise meren

 De gemeente Gooise Meren laat zien hoe MKI succesvol kan worden toegepast:

• MKI wordt ingezet als gunningscriterium bij herinrichtingsprojecten en asfaltonderhoud.
• Voor elk bestek wordt een referentieberekening gemaakt via levenscyclusanalyse (LCA): materiaalkeuze, materieel en transportafstanden.
• Inschrijvers krijgen een gunningsvoordeel (ca. 30 %) bij een lagere MKI-waarde.
• Toezichthouders registreren nauwkeurig materiaalgebruik, transportafstanden, gerecycled materiaal en emissies.
• Resultaat: in drie jaar tijd ~40 % minder CO₂-uitstoot, meer elektrisch materieel, kortere transportafstanden en meer gebruik van HVO 100.
  

Dit kun je morgen al doen

• Neem MKI-eisen op in aanbestedingen van asfalt, beton en staal, ook voordat de wettelijke verplichting ingaat.
• Stel MKI als gunningscriterium in met een duidelijk voordeel voor een lagere MKI-waarde, zodat leveranciers gestimuleerd worden te verduurzamen.
• Gebruik productbladen van Moederbestek om minimale duurzaamheidseisen per product vast te leggen in contractdocumenten.
• Schakel expertise in voor berekeningen en toezicht, en bouw intern kennis op zodat MKI structureel ingezet kan worden.